World Wide Web

World Wide Web, Dünya Çapında Ağ (kısaca www veya Web), İnternet üzerinde yayınlanan birbirleriyle bağlantılı hiper-metin dokümanlarından oluşan bir bilgi sistemidir. Bu dokümanların her birine Web sayfası adı verilir ve Web sayfalarına İnternet kullanıcısının bilgisayarında çalışan Web tarayıcısı adı verilen bilgisayar programları aracılığıyla erişilir. Web sayfalarında metin, imaj, video ve diğer multimedya ögeleri bulunabilir ve diğer bağlantı ya da link adı verilen hiper bağlantılar ile başka Web sayfalarına geçiş yapılabilir.

İnternet ve Web terimleri aynı olguyu tanımlamaz. Zira Web sadece İnternet üzerinde çalışan bir servistir. Web kavramı, CERN’de bir bilgisayar programcısı olan Tim Berners Lee’nin HTML adlı metin işaretleme dilini geliştirmesiyle oluşmuştur. Bugün de kendisinin başkanı olduğu W3C (World Wide Web Consortium) tarafından standartları belirlenmektedir.

Web’in temeli internet’tir. Web İnternet üzerinde kurulmuştur ve İnternet’in sunduğu mekanizmalardan çoğunun kullanılmasını sağlar. İnternet’in fiziksel görünüşleri bilgisayarlar, ağlar ve servisler Dünya üzerindeki diğer binlerce bilgisayara bağlanmamıza izin verir. Web, İnternet’in en tepesindeki soyutlanmış genel servisler kümesidir. World Wide Web (W3), insanların fikir ve projelerinin paylaşılmasını sağlayan bir bilgi ve kültür havuzudur. İstemci sunucu uygulamaları ile yapılan birçok organizasyon üzerinde Web tarayıcıları istemci olarak çalışabilirler. Web yürütümü standart İstemci sunucu modelini izler. “Web tarayıcısı” adı verilen programı çalıştıran bir istemci bilgisayar ile Web sunucu yazılımı çalıştıran bir sunucu bilgisayar arasındaki etkileşime “istemci-sunucu” etkileşimi adı verilir. İstemci bilgisayar sunucudan HTTP’yi (Hypertext Transfer Protocol) ve İnternet mesaj standardı TCP/IP’yi kullanarak bir doküman ister ve sunucu istemcinin göstereceği dokümanı geri döndürür.

“World-Wide Web” ibaresi HTTP ile anlaşan sunucuların kolektif ağını ifade etmek için kullanılır. HTTP, var olan bilgilerin kullandıkları protokolün küresel yapısıdır.

Web tarayıcılarının ve sunucularının kendi aralarında iletişim için kullandıkları protokole HTTP (Hypertext Transfer Protocol) adı verilir. Bunun için Web sunuculara genellikle HTTP sunucu veya HTTP Deaemons (HTTPD) denir.

Sunucular ve İstemciler arasındaki iş paylaşımı

Tarayıcı, istemcinin isteğini sunucuya iletir. İsim sunucularının, domain isimlerinin, adres isimlerinin ve fiziksel konumların tutulduğu diğer araçlarla iletir. Tarayıcı istekleri karşılayan makineye doğru iletir.

Bilgiler Web sunucuya gelince sunucu onları başka bir işleme gönderir (arama işlemi veya bir uygulama) ve bir süre bekler. Cevabı alırsa nesneyi hedef tarayıcıya gönderir. Tarayıcı birçok değişik parçayı birlikte tutar. Bir Web sayfası ağ üzerindeki birçok nesnenin referansını tutabilir. Hepsini birlikte çeker ve son ürünü geri sunar.

2001’deki çalışmaya göre, çoğunlukla görünmez Web ya da derin Web’de 550 milyardan fazla belge olduğu belirlenmiştir. 2.024 milyon Web sayfasının anketinin belirlediğine göre İngilizce sayfalar %56,4’le birinci sırada, ardından %7,7 ile Almanca, %5,6 ile Fransızca ve son olarak %4,9 Japonca gelir. Örnek olarak 75 farklı dilde Web arması olarak kullanılan yeni bir çalışma, Ocak 2005 sonu itibarıyla kamuya indekslenebilir 11,5 milyar Web sayfası bulunduğu belirlemiştir. Mart 2009 itibarıyla endekslenebilir Web sayfa sayısı 25 milyardan fazlaya ulaşmıştır. 25 Temmuz 2008’de Google yazılım mühendisleri Jesse Alpert ve Nissan Hajaj, Google Ara’da benzersiz URL’ler bulduklarını açıklamışlardır.

Aralık 2019 tarihi itibariyle;

Dünyada 1.732.217.000 web sitesi bulunmaktadır. Bu sitelerin sadece 1/5 İ aktif olarak faaliyettedir.

Türkiye’de ise 55 milyon civarı web sitesi bulunurken 11 milyonu aktif olarak faaliyettedir.

Hypertext

www belgelerinin temel özelliklerinden biri Hypertext yapılarıdır. Grafik terminalde bir referans alt çizgili bir yazı veya işaretçi ile sunulur. Kullanıcı, bunu tıklar ve referans edilen belge gelir. [TBL, www: An Information Infrastructure] Bu yöntem bilgilerin kopyalanmasını gereksiz kılar, verinin bir kere yüklenmesi yeterlidir ve ona referans edilen bütün bağlarla orijinal belgeye ulaşılabilir.

URL

URL Web nesnesini bulmak için Web istemcisinin ihtiyacı olan erişim yöntemini (nasıl), konumunu (nerede), ve sunucu ismini (ne) belirtir. URL’nin genel yapısı: erişim-yöntemi://sunucu-ismi[: port] / konum şeklindedir.

Nasıl çalışır?

  1. İnternet üzerinde kendi sitesini barındırmak isteyen a firması ya da kişisi, kendisine ait bir alan (domain) adı seçer. Örneğimizde bu alan adı aaa.com olsun. Daha sonra kişi ya da firma, alan adı kaydı yapabilen bir firmaya giderek (registrar) kendisi için belirlemiş olduğu alan adını, belli bir süre için (bir yıldan az olmamak şartı ile) tescil ettirir.
  2. Nasıl ki bir yere gitmek için gidilecek yerin adresine ihtiyaç varsa sanal dünya olan İnternet’te de bir siteye girmek için o sitenin adresine ihtiyacımız vardır. İnternet üzerindeki sunucuların adresleri IP (Internet Protocol) denilen her biri 0..255 arasında olan dört basamaktan oluşur (Ör: 10.23.12.5; 192.168.5.3 gibi).

İnternet kullanıcılarının girmek istedikleri Web sitelerinin IP adreslerini akıllarında tutmaları çok zor olacağından İnternet üzerinde alan adı – IP adresi eşleştirmesi yapan servisler yer almaktadır. Bu servislere DNS (Domain Name Services – Alan Adı Servisi) adı verilir. DNS’ler kendilerine sorulan alan adlarını IP adreslerini soran kullanıcılara verirler. Çok basit olarak bunu bir telefon rehberine benzetebilirsiniz.

Alan Adı IP Adresi

media3m.com 13.57.11.132

medya3m.com 121.32.47.21

… …

… …

Dolayısıyla alan adını tescil ettirirken hangi DNS sunucusunda alan adına ait IP adresi bulunacak ise kayıt yapan firmaya (egistrar’a) bu bilgi verilir. Böylece alan adına ait IP adresi, tüm Dünya’daki İnternet kullanıcıları tarafından erişilebilir duruma gelir.

  1. Bir İnternet kullanıcısı www.media3m.com sayfasına girmek istediği zaman İnternet tarayıcısının (Internet Explorer, Firefox, Opera v.b.) adres çubuğuna www.media3m.com yazar. İnternet üzerindeki adresleme yukarıda anlatıldığı gibi IP tabanlı olduğu için tarayıcının bu alan adının IP adresini öğrenmesi gerekmektedir. Öğrenmek için ise kullanıcı bilgisayarında tanımlı olan DNS sunucusuna giderek media3m.com’un IP adresini sorar.
  2. DNS sunucusundan cevap olarak media3m.com’un IP adresinin bilgisini alır (tıpkı bilinmeyen numaralar için yapılan telefon numarası sorgulama servisi gibi)
  3. Bu işlemin sonunda www.media3m.com ’un IP adresini öğrenen İnternet kullanıcısının tarayıcı programı (Internet Explorer, Firefox v.b.), İnternet üzerinden www.media3m.com’un Web sunucuna ulaşır ve kendisine üzerinde yüklü bulunan Web sayfasına ilişkin ana sayfa dosyasının gönderilmesini ister.
  4. media3m.com ’un Web sunucusu, İnternet kullanıcısına ana sayfa dosyasını gönderir. Genellikle ana sayfalar default.html, default.php, default.asp, index.html, index.php, index.asp gibi dosyalardan oluşur. Kullanıcı bilgisayarına ana sayfa dosyası yüklendikten sonra tarayıcı program tarafından (Internet Explorer, Firefox v.b), dosya görüntülenir. Kullanıcı, ana sayfa üzerindeki başka bağlantılara tıklayarak www.media3m.com Web sunucusunun kendisine başka dosyalar göndermesini de isteyebilir. Sunucudan gelen dosyalar yine tarayıcı altından gösterilecektir.

Gizlilik

Zaman ve paradan tasarruf edip bilgisayarın kolaylık ve eğlencesinden yararlanan bilgisayar kullanıcıları, Web de dahil olmak üzere teknoloji getirilerini kullanma karşılığında özel hayatın gizliliği haklarını kullanmış ya da kullanmamış olabilirler. Yani İnternet kullanıcılarının bir kısmı özel hayatını gizli tutarken bir kısmı bu ayrıntıyı çok da fazla da önemsememektedir.

Facebook, önceden yalnızca Amerikalı üniversite öğrencileri tarafından kullanılırken şimdilerde %70’i Amerikan olmayan insanlar tarafından kullanılmaktadır. Üstelik yapılan araştırmalar gösteriyor ki bu kullanıcıların yalnızca %45’i özel hayatın gizliliği ayarlarını kullanıyor. Şirketin kurucusu Mark Zuckerberg 2010 yılın da şunları yazdı: “Kullanımı çok kolay olan ve güvenlik kontrolü sağlayan uygulamalar ekleyeceğiz.”

Hız sorunları

İnternet’teki yoğunluk probleminden dolayı sayfa yüklemelerinde aşırı gecikme oluşmaktadır. Bu nedenden dolayı ‘World Wide Web’ (Dünya Çapında Ağ) terimi küçük düşürülerek ‘World Wide Wait’ (Dünya Çapında Bekleme) olarak tanımlanmaktadır. İnternet’i hızlandırma tartışmaları Qos teknolojilerini kullanmak üzerine devam ediyor. Yoğunluğu düşürmek için diğer çözümler W3C tarafından geliştirilmeye devam edilmektedir. İdeal Web sayfası için standart zaman aralığı şunlardır:

0,1 saniye (100 ms) ideal cevap süresidir. Kullanıcı herhangi bir kesinti hissetmez.

1 saniye en yüksek ulaşılabilecek cevap süresidir ve kullanıcı 1 saniyeden sonra kesinti yaşayabilir.

10 saniye cevap süresinin en yüksek süredir ve kullanıcı, bu kesintiden dolayı siteden ayrılır.

WhatsApp WhatsApp İletişim