Solunum sistemi, kan ile atmosfer havası arasında gaz değişimini sağlamaya hizmet eden bir sistemdir. En önemli görevi oksijen ‘in kana geçmesi ve kandaki karbondioksit ‘in dışarı atılmasıdır, bu işlevler soluma ile gerçekleştirilir.
Ventilatör, respiratör aynı anlamda kullanılmaktadır. Türkçe karşılığı Solutucu ya da solunum cihazıdır.
Solunum yetmezliği, solunum sisteminin oksijen ve karbondioksit değişimini sağlamada yetersiz kalma durumudur.
Buna bağlı olarak atar damardaki kanda, oksijen miktarı azalırken karbondioksit miktarı artar.
Solunum cihazları, nefes almakta sorun yaşayan hastalarda kullanılan tıbbi cihazlardır Bu cihazlar kısıtlı solunuma destek olabildiği gibi hiç nefes alamayan hastaların yaşamlarına devam etmelerini de sağlamaya yardımcı olur. Kronik hastalıklarda veya acil durumlarda kullanılabilen farklı çeşitleri vardır.
- Mekanik Ventilatörler
- CPAP-BPAP Cihazları
- Oksijen Konsantratörleri
- Oksijen Tüpleri
- Nebülizatörler
Mekanik Ventilatörler
Solunum cihazlarına genel olarak mekanik ventilatör veya respiratör denir. Bu cihazlar solunum güçlüğü çeken hastaya yapay bir şekilde destek olurlar. Solunum fonksiyonlarını tamamen kullanamayan hastalara solunum sağlarlar.
Bu cihazlar birkaç farklı şekilde kullanılmaktadır. Bunlardan biri non-invaziv yöntemiyle yani maske ile kullanımıdır. Diğer yöntem invaziv yöntemle yani solunum yolunun içerisine kanül veya benzeri aparatlar ile girerek kullanımıdır. Endotrakeal tüp veya trakeostomi kanülü ile kullanım invaziv yöntemdir.
Mekanik Ventilatör Çeşitleri
Ev Tipi Mekanik Ventilatör
Transport Mekanik Ventilatör
Yoğun Bakım Mekanik Ventilatörü
CPAP-BPAP Cihazları
CPAP-BPAP cihazları uyku apnesi (OSAS veya CSAS) gibi üst solunum yolu hastalıklarının ya da KOAH gibi akciğer hastalıklarının tedavisinde kullanılmaktadır. Bu cihazların genel adı CPAP cihazıdır. CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) cihazı sürekli olarak pozitif yönlü hava yolu basıncı üretir.
CPAP ve OTOCPAP cihazları uyku apnesi hastalarının tedavisi için geliştirilmiştir. Hastaların üst solunum yollarını sürekli olarak açık tutarak horlamayı ve solunum durmalarını önler.
Hastada uyku apnesiyle birlikte akciğer hastalıkları da mevcutsa Bilevel S (BPAP S) veya Bilevel ST (BPAP ST) cihazlarının kullanılması gerekir. Eğer hastanın vücudunda oksijen yetersizliği de söz konusuysa bu cihazlarla birlikte oksijen konsantratörleri ya da oksijen tüpleri kullanılarak oksijen desteği sağlanmalıdır.
İki seviyeli pozitif hava yolu basıncı üreten cihazlara BPAP denir. Bu cihazlar non-invaziv (maske ile) kullanım için geliştirilmiştir. BPAP kullanımında nefes alırken ve verirken kişiye farklı hava basınçları uygulanır. IPAP kişi nefes alırken, EPAP ise kişi nefes verirken uygulanan basınç değerleridir.
CPAP-BPAP Çeşitleri
CPAP Cihazı
OTOCPAP Cihazı
Bilevel S (BPAP S) Cihazı
Bilevel ST (BPAP ST) Cihazı
Bilevel ST (BPAP ST) AVAPS Cihazı
ASV Cihazı
Oksijen Konsantratörleri
Oksijen konsantratörleri moleküler sieve (moleküler elek) sistemi sayesinde ortam havasındaki gazları ayrıştırır ve %95 (± 3) saflıkta oksijen gazı üretirler. Oksijen desteğine ihtiyaç duyulduğunda bu cihazlar solunum güçlüğünü gidermek için kullanılır.
Oksijen konsantratörü tarafından atmosferden emilen hava, öncelikle filtreden geçirilir. Böylece hava, bakteri ve tozlardan arındırılır. Sonra basınçlı bir şekilde moleküler elek sistemine gönderilir. Moleküler elek sisteminde azot gazı tutulur ve oksijen gazının geçmesine izin verilir. Geçişine izin verilmeyen nitrojen (azot) gazı egzoz sistemi sayesinde belirli aralıklarla cihazdan dışarı atılır. Oksijen gazı ise bir haznede biriktirilir ve uygun basınca ulaştığında kullanıcıya gönderilir. Kullanıcının ihtiyacı olan oksijen miktarı cihaz üzerinde bulunan flowmetre ile ayarlanabilir.
Oksijen Konsantratörü Çeşitleri
Kişisel Oksijen İstasyonu
Taşınabilir Oksijen Konsantratörü
3L/dk Oksijen Konsantratörü
5L/dk Oksijen Konsantratörü
10L/dk Oksijen Konsantratörü
Oksijen Tüpleri
Tıbbi amaçlı kullanılan solunabilir oksijen gazının, basınçlı bir şekilde doldurulduğu tüplere oksijen tüpü denir. Bu tüpler yüksek basınca dayanıklıdır. Oksijen tüpünün içerisindeki gaz, yüksek basınçtan dolayı sıvı haldedir. Kullanım esnasında gaza dönüşür.
Oksijen Spreyleri
Oksijen spreyleri, stresin ve yorgunluğun giderilmesinde kullanılabildiği gibi oksijen yetersizliğinde de kullanılabilir.
Oksijen Tüpü Çeşitleri
Vanalı Alüminyum Oksijen Tüpü
Vanalı Çelik Oksijen Tüpü
Pin Index Alüminyum Oksijen Tüpü
Pin Index Çelik Oksijen Tüpü
Taşınabilir Oksijen Spreyi
Nebülizatörler
Nebülizatörler, sıvı formdaki ilaçları aerosol haline getirerek, ilaçların solunum yoluyla alınabilmesini sağlarlar. Sadece ilaç ya da hem ilaç hem su buharı ya da sadece su buharı verebilen formları mevcuttur.
Nebülizatör Çeşitleri
Kompresörlü Nebülizatör
Mesh Nebülizatör
Ultrasonik Nebülizatör
Solunum cihazlarının ayarlarına mutlaka hekimler karar vermelidir. Cihazların parametreleri hastanın durumuna uygun şekilde ayarlanmalıdır.
Solunum sıkıntısı yaşadığınızda öncelikle bir hastaneye başvurmanız önerilir.
Solunum yetmezliği gelişen hastalarda nefes darlığı, hızlı soluk alıp verme, çarpıntı, dudaklarda morarma ya da ani bilinç kaybı gelişebilir. Böyle bir tablo ile karşılaşıldığında ambulans ve sağlık personeli gözetiminde, hastanın hastaneye yönlendirilmesi gerekmektedir.
Taşınabilir Oksijen Konsantratörünü incelemek için lütfen tıklayınız.