Solana (SOL) Nedir?

Solana, 2017 yılında Anatoly Yakovenko tarafından kurulmuştur. Projeyi Anatoly Yakovenko oluşturmuş ve sonsuz ölçeklenebilir bir blockchain oluşturma hedefine ulaşmak için Greg Fitzgerald ve Eric Williams ile ortaklık kurmuştur. Yakovenko, Solana’nın kurduğu hedeflere ulaşmasına yardımcı olmak için bir Dropbox mühendisi olarak geçmiş deneyiminden yararlanmıştır. Bugün Solana, gelişmiş bir dördüncü nesil blockchain olarak kabul edilmektedir.

Solana, piyasaya sürülmesinden kısa bir süre sonra bir DEX oluşturmak için bir başka gelecek vadeden blockchain protokolü Serum ile ortaklık kurmuştur. Serum, gözetim dışı spot ve türev borsası geliştirmek için Solana’nın oluşturduğu gelişmiş sistemi kullanmış, bu DEX, yeni özellikleri nedeniyle kripto topluluğundan heyecanla karşılanmıştır.

Solana kripto endüstrisinde Serum dışında da epeyce ortağa sahiptir. Bu firmalar arasında Project Serum, FTX, Terra, Akash, Chainlink, Civic, Dfuse, Formatic, Stardust, Kin, Tempest ve daha fazlası bulunur.

İşlem hızı ve sayısını artırmaya odaklanan üçüncü nesil blockchain’e Solana, ağın kullanım amaçlı tokenine ise SOL denir. Solana, saniyede binlerce işlem yürütebilen bir blockchain ağıdır. Aynı zamanda blockchain üzerinde akıllı sözleşme ve merkeziyetsiz uygulamaların oluşturulmasına da olanak sağlar.

Solana, hızlı, güvenli, ölçeklenebilir, merkezi olmayan uygulamalar ve pazarlar sağlayan web ölçekli, yüksek performanslı, dördüncü nesil bir blockchaindir. Daha fazla ölçeklenebilirlik sağlamak için açık bir altyapıdan yararlanır. Verimliliği en üst düzeye çıkarmak için de zaman damgalı işlemlerle birlikte girişte düşük bir engele sahip bir proof of stake konsensüs mekanizması kullanır.

Solana (SOL) Nasıl Çalışır?

Solana blockchain’inin odak noktası, işlemlerin hızını ve sayısını artırmaktır. Mutabakat mekanizması olarak Hisse İspatı’nı kullanan blockchain, Tarih İspatı olarak adlandırılan bir yöntem ile de işlemlerin onaylanma süresini ciddi ölçüde hızlandırır.

Sırada bekleyen işlemlerin sırasının takibi, kripto paralar için büyük önem taşır. Emek İspatı kullanan Bitcoin blockchain’inde işlemler, bloklarda sıraya dizilmemiş bir şekilde gruplanır. Bitcoin madencileri, oluşturdukları bloğa tek bir zaman damgası ekler. Bu blokların diğer tüm düğümler tarafından da onaylanması gerekir, bu nedenle işlemlerin doğrulanma süresi de oldukça uzar. Zaman damgası, kimi zaman yanlış da olabilir

Solana’nın kullandığı SHA256 hash özelliğinde ise bir işlemin hash’i, bir sonraki işlemin hash’i için girdi olarak kullanılır ve blockchain, işlem sırasını hash’e işler. Böylece zaman damgasına gerek kalmaz ve düğümlerin işlem sırasını doğrulama süresi önemli ölçüde azalır.

Saniyede binlerce işlem yürütebilen Solana blockchain’i, ortalama 400 milisaniyede blok oluşturabilir.

SOL, Solana blockchain’inin kullanım amaçlı tokenidir. Blockchain ve akıllı sözleşmelere üzerindeki işlem ücreti, SOL ile ödenir. Token, aynı zamanda Hisse İspatı mutabakat mekanizmalı blockchain’de staking için de kullanılır. SOL, blockchain üzerinde geliştirilen merkeziyetsiz uygulamalarda bir yönetişim tokeni olarak da kullanım alanına sahiptir.

SOL token’ı, Solana’nın ekosistemindeki yerel para birimidir. Solana ağındaki ücretleri ödemek için üretilmiştir. Token, on-chain programları çalıştırma veya çıktısını doğrulama karşılığında Solana kümesindeki node’lara geçebilir.

Solana’nın dağıtılmış doğası, onu günlük ticaret için de ideal kılar. En popüler kripto para birimlerinin maliyetinin bir kısmı karşılığında saniyeler içinde küresel işlemler gerçekleştirilebilir.

Yetkilendirilmiş bir stake blockchaini olarak, kullanıcılar rekabete göre bazı önemli avantajlar elde ederler. Birincisi, herkes SOL’larını ağa bağlayarak pasif bir gelir elde edebilir. Stake etme protokolleri pazarda popülerlik kazanmaya devam ediyor çünkü yeni kullanıcıların öğrenmesi daha kolay ve ticarete kıyasla daha istikrarlı ödüller sağlıyor.

Solano bir Delegated-Proof-of-Stake (DPoS) ağıdır. DPoS ağları, birkaç yönden PoS ağlarından farklıdır. DPoS ağları, PoS blockchainlerinden birkaç kat daha hızlıdır. Bunun dışında her iki mekanizma da işlemleri işlemek için Doğrulayıcıları kullanır. Doğrulayıcılar, ağdaki genel varlıklarına göre seçilir. Ne kadar çok SOL tutarsanız, Doğrulayıcı olarak seçilme şansınız o kadar yüksek olur. Bu strateji, yalnızca ağa sahip olanların bu konumda kalmasını sağlar.

Doğrulayıcılar, işlemleri onayladıklarında ve bunları blockchaine eklediklerinde ödüller kazanır. Doğrulayıcı olmayanlar, varlıklarını Doğrulayıcılardan birine devrederek bazı kolay kârlar elde edebilirler. Bu sistem, herkesin ağın güvenliğini sağlamaya katılmasına izin verir ve kullanıcıların hangi node’ların işlemleri doğrulamayı hak ettiğine karar vermesine izin verir.

POH mekanizması, Solana ekosisteminde hayati bir role sahiptir. Bu protokol, her işlem onayına zaman damgalarını entegre ederek blockchainin verimliliğini artırır. Bu zaman damgaları, node’ların olayların sırasını oluşturmasını sağlar. Bu şekilde sistem, ağ için bir kriptografik saat görevi görür.

Gulf Stream, mempool konseptini ortadan kaldırır. Mempool, bir sonraki bloğa gitmek için seçilmeden önce işlemler için bir bekleme alanıdır. Bitcoin’de mempool, madencilere ilk önce işlemek için en yüksek ödeme yapan işlemleri seçme şansı sağlamak için kullanılır. Gulf Stream, ağın işlemleri mevcut işlem bloğunun onayı ile tamamlanmasından önce Doğrulayıcılara iletmesine izin veren yeni bir strateji sunmaktadır.

Açık donanım yapısının bir parçası olarak Solana, Pipelining olarak bilinen bir işlem işleme birimi içerir. Protokol, spesifikasyonlarına göre farklı donanıma bir giriş verisi akışı atayarak çalışır. Bu sistem, blok doğrulama sürelerinin iyileştirilmesine yardımcı olur.

Archivers, veri depolama açısından çok önemli bir rol oynar. Bunlar, önemli ağ bilgilerine daha hızlı erişim sağlayan donanım tabanlı depolama mekanizmalarıdır. Doğrulayıcılar özellikle ağın işlem geçmişini doğrudan Arşivleyicilerden alabilir.

Cloudbreak, Solana ağının hesap veri tabanıdır. Bu sistem, sistemin aynı anda veri okuyup yazmasına izin vererek önceki yinelemeleri iyileştirir. Cloudbreak, Pipelining ve Archivers protokolleriyle birlikte çalışır.

Turbine, Solana tarafından tanıtılan bir başka özel teknolojidir. Bu blockchain yayın protokolü önemli verileri alır ve daha küçük parçalara böler. Bu paketler node’lara daha hızlı ve daha az bant genişliği kullanılarak gönderilebilir.

Sealevel, Solana’ya bugün kullanılan en popüler akıllı sözleşme tabanlı ağlara göre büyük bir avantaj sağlar. Solana, paralel çalışabilen akıllı sözleşmeleri yürütmek için Sealevel kullanır. Bu sistem aynı zamanda benzer akıllı sözleşmelerin aynı protokollerden yararlanmasına izin verir. Bu strateji, binlerce akıllı sözleşmenin ağın performansını kesintiye uğratmadan aynı anda ve paralel olarak çalışabileceği anlamına gelir.