Monero mahremiyet üzerine kurgulanmış, özel, güvenli ve takip edilemez sloganıyla piyasaya çıkmış bir kripto para ve blockchain ağıdır.
Monero, Bitcoin’in gizemli yaratıcısı Satoshi Nakamoto‘ya benzer şekilde Nicolas van Saberhagen takma adını kullanan kişi tarafından kurulmuştur. Bugün, Monero geliştiricilerinden yalnızca ikisi bilinmektedir. Bunlar Riccardo Spagni (ana geliştiricisi) ve David Latapie.
Monero (XMR), takip edilemez ve anonim olacak şekilde tasarlanmış, eşler arası bir dijital para birimidir. Bu coin, gizliliği ana bileşeni haline getirmiş durumdadır. Bu strateji, Monero’yu sektör içinde mahremiyetini korumak isteyen herkes için en iyi kripto para haline getirmeye devam etmektedir.
Monero blockchainindeki bir işlem, kripto para birimi takas edilebilir olduğundan belirli bir kullanıcı veya gerçek dünya kimliğiyle ilişkilendirilemez. Bu terim, her birimin aynı olduğu ve o para biriminin diğer her birimiyle karşılıklı olarak değiştirilebildiği bir para birimini tanımlar. Yani Darknet’ten satın alınan bir Bitcoin, blockchain işlem analizi yoluyla Coinbase’den satın alınan bir Bitcoin’den ayırt edilebilirken, iki ayrı Monero parası tamamen aynı görünür ve birbirinden ayırt edilemez.
Cüzdan adresine yapılan giriş veya adresten olan çıkışların izlenebildiği bazı coin türlerinin aksine Monero (XMR) coin kendi ağı üzerinden yapılan hiçbir transferi açığa çıkarmamaktadır. Bu da gizliliğe önem veren müşterilerinin en önemli ihtiyacına karşılık verdiği için tercih kapasitesini artırmaktadır.
Monero (XMR) Nasıl Çalışır?
Monero, çember imzalar ve saklı adresler kullanan, gizlilik odaklı bir para birimi olarak çalışır. Çember imza (ring signature), imzalayan kişiyi gizli tutan anonim bir dijital imzadır. Saklı adresler, her işlem sırasında tek kullanımlık olarak üretilen rastgele yaratılmış adreslerdir. Bu tip adresler, ayrıca işlemin hedef adresini ve alıcının kimliğini gizler. Çember korumalı işlemler (Ring confidential transactions, RingCT) ayrıca işlemin tutarını da gizler. Bu özellik Ocak 2017’de, Monero ağındaki tüm işlemler için zorunlu bir özellik olarak eklenmiştir.
Monero, izin gerektirmeyen açık kaynaklı bir blockchaindir. Monero’nun sahip olduğu bir diğer temel teknoloji Stealth Addresses’dir (Gizli Adresler). Tek seferlik kullanım için rastgele oluşturulmuş bu adresler, alıcı adına her işlem için oluşturulduğundan ek gizlilik sağlamaktadır. Ardından, kullanıcının cüzdanı, varlığıyla ilgili herhangi bir işlemi tanımlamak için blockchaini taramak için View Key (Görünüm Anahtarı) olarak bilinen bir şifreye başvurur. Bu gizli adreslerin kullanılması, bir işlemin gerçek hedef adresinin gizlenmesini sağlar ve alıcının kimliğini gizler.
2017’de Monero’nun geliştirme ekibi, RingCT adlı oyunun kurallarını değiştiren başka bir teknolojiyi tanıttı. Bu kodlama, işlemlerde kullanıcılarının takas ettiği XMR blockchainde incelemeye hazır hale gelmeden önce, tam miktarını gizlemektedir. Bunu başarmak için protokol, bir işleme birden çok girdi ve çıktı sunar. Stealth Addresses ve Ring Signatures ile birleştirildiğinde, bu üç teknoloji Monero’nun izlenmesini neredeyse imkansız hale getirir.
Monero’nun piyasaya getirdiği bir diğer büyük avantaj da sınırsız ölçeklenebilirliktir. Ölçeklenebilirlik, bir para biriminin gelecekte daha fazla kullanıcıyı idare edebilme yeteneğidir. Yalnızca 1 MB’a kadar olan işlem bloklarını işleyebilen Bitcoin’in tersine, Monero’nun önceden ayarlanmış blok boyutu yoktur. Madenciler, ne kadar büyük bir işlem bloğunu onaylamak istediklerini belirleyebilirler.
CryptoNite, madencilerin piyasaya katılma biçiminde devrim yaratmıştır. Bitcoin’den farklı olarak, ASIC (Uygulamaya Özel Entegre Devreler) XMR için çok kullanışlı değildir. Dikkat çekici bir şekilde, Monero hem CPU’lar hem de GPU’lar kullanılarak çıkarılabilir. CryptoNight konsensüs mekanizması, madencilik sektöründe merkezileşmeyi önlemektedir.
Monero, ağının anonim olarak çalışmasını sağlamak için bir anahtar kombinasyonu kullanır. Monero özellikle; bir genel görünüm anahtarı, bir özel görünüm anahtarı ve hem genel hem de özel harcama anahtarları sunar. Özel harcama anahtarları, giden işlemler oluşturmak için kullanılır. İmzanızı ve gizli genel anahtarınızı doğrulamak için bir genel harcama anahtarına da ihtiyacınız vardır.
Gizlilik kaygısıyla yola çıkan Monero’nun kodu tamamen sıfırdan geliştirilmiştir. Şu ana dek 240 geliştirici Monero’ya katkıda bulunmuştur. Cüzdan adresleri halka açık Blockchain’den görüntülenemeyeceği için Monero’da kimse işlemlerin takibini yapamaz. Bu durumu “ağ görünmezliği” sağlayan Kovri projesini perçinlemektedir. Proje I2P (Görünmez İnternet Projesi) node’ları ile işlemleri şifreleyip yönlendirir ve ağın kişiyi izlemesini engeller.