Kripto para nedir?
Kripto Paralar, yapılan işlemleri güvenli bir şekilde yapmak için kriptografi yani şifreleme kullanılarak tasarlanan dijital varlıklardır. Kripto paralar nakit değişim araçlarına alternatif olarak yaratılan sanal paralar olarak da tanımlanabilmektedir. Son dönemlerin en büyük yatırımlarının yapıldığı kripto para türleri her geçen gün artış göstermektedir ve kripto paralar sanal ve dijital döviz olarak da kullanılmaktadır.
Kripto paralar, şifrelenmiş, dijital bilgi olarak var olan bir tür para biçimidir. Herhangi bir bankadan bağımsız olarak çalışan bir kripto para birimi, varlıklar arasında sermaye yaratmayı ve aktarmayı düzenlemek için gelişmiş matematik kullanmaktadır.
Bir kripto para birimi, bir değişim ortamı olarak veya bir kayıt tutma yöntemi olarak çalışmak üzere tasarlanmış dijital formda bir simgedir. Ağındaki işlemleri güvence altına almak, doğrulamak ve yeni token’lerin (jetonların) yarattığı kontrole sahip olmak için kriptografik algoritmalar kullanır.
Kriptoloji Nedir?
Kriptoloji şifreleme bilimidir. Genellikle bu bilim dalı kullanılarak istenilen verilerin yazı, rakam, mesaj gibi birçok veri belirli sistemler kullanılarak şifrelenmektedir, bununla beraber bu işlemler sonrasında güvenli ortamlar kullanılarak ilgili veriler alıcıya gönderilebilmektedir.
Kripto Paraların Tarihi
Teknolojinin yükseliş çağı olan 90’lardan beri dijital bir para birimi oluşturmak için birçok girişimde bulunulmuştur. Flooz, Beenz ve DigiCash gibi sistemler geliştirilmiş ancak bu girişimler sahtekarlık, finansal sıkıntılar, şirket içi anlaşmazlıklar gibi sebeplerden dolayı başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Bütün bu çalışmalar güvenilir, üçüncü elden yaklaşım düşüncesini geliştirmiştir.
İlk kripto para olan Bitcoin, 2009 yılının başlarında Satoshi Nakamoto kod adıyla ortaya çıkan kişi ya da kişiler tarafından geliştirilmiştir.
Satoshi Nakamato tarafından geliştirildiği söylenmesine rağmen kim ya da kimler olduğu belli olmayan kişi(ler) tarafından açık kaynak kodlu yazılım olarak paylaşılmıştır.
Bu ağ uçtan uca şifrelemeli dosya paylaşım platformlarına benzer konseptli bir platform üzerinden ilerlemektedir. Bitcoin’in piyasaya sürülmesinden bu yana, 6.000’den fazla altcoin oluşturulmuştur.
Kripto para nasıl üretilir, madencilik nasıl yapılır?
Kripto paraların üretimi de kendileri gibi dağıtık bir sistem üzerinden gerçekleştirilmektedir. Yani kullanıcı temellidir. Kripto para birimlerinin üretim sınırı vardır, dolayısıyla üretilen kripto para miktarı arttıkça kripto para üretmek için çözülmesi gereken işlemler zorlaşmaktadır.
Üretim işlemi madencilik yoluyla yapılır. Blockchain’inde kripto para üretimi ve transferleri için yapılan matematiksel doğrulama işlemlerinin bütününe kripto para madenciliği ismi verilmektedir.
Blockchain (Blokzinciri) Teknolojisi Nedir?
Türkçeye blokzinciri olarak geçen Blockchain teknolojisinin temeli, 1990’lı yılların başında kriptografi uzmanları Stuart Haber ve Scott Stornetta tarafından yapılan çalışmalarla atılmıştır.
Günümüzdeki anlamıyla ilk Blockchain, tarihteki ilk kripto para birimi Bitcoin ile yaşıttır.31 Ekim 2008’de Satoshi Nakamoto isimli bir kişi ya da grup tarafından yayımlanan “Bitcoin Eşten Eşe Elektronik Nakit Sistemi” isimli white paper dokümanında BTC altyapısının tamamen blokzinciri teknolojisine dayandırıldığı belirtilmiştir.
Blockchain ya da blokzinciri, bilgisayar terminolojisinde birbirine zincir halinde bağlı blokların tuttuğu ve sürekli büyüyen bir işlem kayıt defterini ifade eder. Eşten eşe birbirine bağlı olan bu blokların işlem kayıtlarını sakladığı depoya ise dijital defter ismi verilmiştir.
Gerçekleştirilen her işlemin blockchain ağında kriptografik bir karşılığı vardır ve yapılan işlemler blokları doldurduğunda yeni bir blok oluşturur bu blokların birbirine bağlı olduğu ve her yeni bloğun kendisinden önceki blokların kodlarını bünyesinde barındırmaktadır.
Bu işlem tekrarlandıkça bloklar arası bir zincir oluşmaktadır. Bloklardan biri tamamlandığında bir “Hash” kodu oluşturur ve bir sonraki blok bu “Hash” kodunu baz alarak yeni bir blok oluşturmaya başlar. Bu “Hash” kodu sayesinde kopya bir blok oluşturmanın önüne geçilmiştir.
Blockchain üzerinden yapılan varlık gönderme işlemleri, bankalar ile yapılan işlemlere göre hem daha ucuz hem de daha hızlı olmaktadır. Cüzdanınızdan başlattığınız gönderim blockchain ağına işlenir. Cüzdan adresiniz, alıcı cüzdan adresi ve miktar detaylarını barındıran ve gönderiminize ait bir Transaction ID kodu oluşturulur. Bu kod sayesinde gönderiminizi takip edebilirsiniz. Transaction ID kodu ile gönderiminize ait tüm detayları blockchain ağında bulabilirsiniz. Alıcı cüzdan, gönderici cüzdan, miktar, kaç onay aldığı, kaçıncı blokta olduğu ve ödeyeceğiniz fee ücreti gibi detayları bulabilirsiniz.
Bu yazımızda Dogecoin(DOGE) kripto para birimini inceleyeceğiz.
Dogecoin(DOGE) Nedir?
Dogecoin (DOGE), ilk olarak Aralık 2013 yılında tanıtılan kripto para birimidir. Dogecoin yazılımcı Billy Marcus tarafından oluşturulmuştur.
Dogecoin (DOGE), logosunda ve isminde popüler bir IM, internet meme’i (İnternet’te fenomen olmuş bir kavram) olan ve Doge olarak anılan bir Shiba Inu cinsi köpeği taşır. Litecoin tabanlı bir elektronik para birimidir.
Dogecoin (DOGE), blockchain teknolojisinde bir yenilik çıkarma amacı olmadığı için transferleri, Litecoin kripto para biriminin kurduğu blockchain ağı üzerinden gerçekleştirilmektedir. Litecoin ağında yapılan güncellemeler Dogecoin (DOGE) ağı için de geçerlidir.
İlk ortaya çıktığında Dogecoin (DOGE) yatırım amacıyla her bir blok madenciliği için kullanıcıya rastgele bir ödül verilmekte iken ilerleyen zamanlarda bu ödül statik hale dönüştürülmüştür.
Dogecoin (DOGE)’i diğer kripto para birimlerinden ayıran en önemli özellik deflasyonist değil enflasyonist olmasıdır. Yani dolaşımdaki Dogecoin (DOGE) ile ilgili herhangi bir sınırlama yoktur.
Dogecoin (DOGE) Madenciliği Nasıl Yapılır?
Diğer birçok kripto para gibi farklı birkaç yoldan Dogecoin elde edilebilmektedir. Kendiniz madencilik yapabilir ya da ürün ve hizmetler karşılığında ödeme olarak Dogecoin alabilirsiniz.
Dogecoin (DOGE) madenciliği, Dogecoin (DOGE) blockchain’inde işlemlerin onaylanması sonucunda yeni Dogecoin (DOGE) ile ödüllendirilme şeklidir. Fakat bu onay için karmaşık matematiksel denklemlerin çözülmesi gerekir ve bu amaçla güçlü özelliklere sahip donanımlı bilgisayarlar tercih edilir.
Madencilik yapmak için kullanıcılara solo ve madencilik havuzu olmak üzere iki farklı seçenek sunulur. Soloda işlemleri kişi kendi başına yapar. Havuz mantığında ise işlemleri onaylatıp ödül kazanmayı amaçlayan ve işlem güçlerini paylaşarak artıran bir grup kullanıcı yer almaktadır. Eğer havuz kapsamında madencilik yapılırsa bunun için bir ücret ödemek gerekmektedir. Ayrıca ödül alındığında bunun bir kısmı kişiye kalacaktır.
Dogecoin (DOGE) madenciliği yapılırken blok süresi, zorluk seviyesi, algoritma ve ödül yönlerinden diğer kripto para birimlerine kıyasla farklılıklar mevcuttur. Örneğin Dogecoin (DOGE) için dakika başına blok süresi 1 iken bu süre Bitcoin için 10 dakika, Litecoin için ise 2,5 dakika olarak ifade edilmektedir. Yani Dogecoin (DOGE) madenciliği yapmak diğerlerine göre çok daha hızlıdır.