Cardano (Ada) nedir?

Kripto para nedir?

Kripto Paralar, yapılan işlemleri güvenli bir şekilde yapmak için kriptografi yani şifreleme kullanılarak tasarlanan dijital varlıklardır. Kripto paralar nakit değişim araçlarına alternatif olarak yaratılan sanal paralar olarak da tanımlanabilmektedir. Son dönemlerin en büyük yatırımlarının yapıldığı kripto para türleri her geçen gün artış göstermektedir ve kripto paralar sanal ve dijital döviz olarak da kullanılmaktadır.

Kripto paralar, şifrelenmiş, dijital bilgi olarak var olan bir tür para biçimidir. Herhangi bir bankadan bağımsız olarak çalışan bir kripto para birimi, varlıklar arasında sermaye yaratmayı ve aktarmayı düzenlemek için gelişmiş matematik kullanmaktadır.

Bir kripto para birimi, bir değişim ortamı olarak veya bir kayıt tutma yöntemi olarak çalışmak üzere tasarlanmış dijital formda bir simgedir. Ağındaki işlemleri güvence altına almak, doğrulamak ve yeni token’lerin (jetonların) yarattığı kontrole sahip olmak için kriptografik algoritmalar kullanır.

Kriptoloji Nedir?

Kriptoloji şifreleme bilimidir. Genellikle bu bilim dalı kullanılarak istenilen verilerin yazı, rakam, mesaj gibi birçok veri belirli sistemler kullanılarak şifrelenmektedir, bununla beraber bu işlemler sonrasında güvenli ortamlar kullanılarak ilgili veriler alıcıya gönderilebilmektedir.

Kripto Paraların Tarihi

Teknolojinin yükseliş çağı olan 90’lardan beri dijital bir para birimi oluşturmak için birçok girişimde bulunulmuştur. Flooz, Beenz ve DigiCash gibi sistemler geliştirilmiş ancak bu girişimler sahtekarlık, finansal sıkıntılar, şirket içi anlaşmazlıklar gibi sebeplerden dolayı başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Bütün bu çalışmalar güvenilir, üçüncü elden yaklaşım düşüncesini geliştirmiştir.

İlk kripto para olan Bitcoin, 2009 yılının başlarında Satoshi Nakamoto kod adıyla ortaya çıkan kişi ya da kişiler tarafından geliştirilmiştir.

Satoshi Nakamato tarafından geliştirildiği söylenmesine rağmen kim ya da kimler olduğu belli olmayan kişi(ler) tarafından açık kaynak kodlu yazılım olarak paylaşılmıştır.

Bu ağ uçtan uca şifrelemeli dosya paylaşım platformlarına benzer konseptli bir platform üzerinden ilerlemektedir. Bitcoin’in piyasaya sürülmesinden bu yana, 6.000’den fazla altcoin oluşturulmuştur.

Kripto para nasıl üretilir, madencilik nasıl yapılır?

Kripto paraların üretimi de kendileri gibi dağıtık bir sistem üzerinden gerçekleştirilmektedir. Yani kullanıcı temellidir. Kripto para birimlerinin üretim sınırı vardır, dolayısıyla üretilen kripto para miktarı arttıkça kripto para üretmek için çözülmesi gereken işlemler zorlaşmaktadır.

Üretim işlemi madencilik yoluyla yapılır. Blockchain’inde kripto para üretimi ve transferleri için yapılan matematiksel doğrulama işlemlerinin bütününe kripto para madenciliği ismi verilmektedir.

Blockchain (Blokzinciri) Teknolojisi Nedir?

Türkçeye blokzinciri olarak geçen Blockchain teknolojisinin temeli, 1990’lı yılların başında kriptografi uzmanları Stuart Haber ve Scott Stornetta tarafından yapılan çalışmalarla atılmıştır.

Günümüzdeki anlamıyla ilk Blockchain, tarihteki ilk kripto para birimi Bitcoin ile yaşıttır.31 Ekim 2008’de Satoshi Nakamoto isimli bir kişi ya da grup tarafından yayımlanan “Bitcoin Eşten Eşe Elektronik Nakit Sistemi” isimli white paper dokümanında BTC altyapısının tamamen blokzinciri teknolojisine dayandırıldığı belirtilmiştir.

Blockchain ya da blokzinciri, bilgisayar terminolojisinde birbirine zincir halinde bağlı blokların tuttuğu ve sürekli büyüyen bir işlem kayıt defterini ifade eder. Eşten eşe birbirine bağlı olan bu blokların işlem kayıtlarını sakladığı depoya ise dijital defter ismi verilmiştir.

Gerçekleştirilen her işlemin blockchain ağında kriptografik bir karşılığı vardır ve yapılan işlemler blokları doldurduğunda yeni bir blok oluşturur bu blokların birbirine bağlı olduğu ve her yeni bloğun kendisinden önceki blokların kodlarını bünyesinde barındırmaktadır.

Bu işlem tekrarlandıkça bloklar arası bir zincir oluşmaktadır. Bloklardan biri tamamlandığında bir “Hash” kodu oluşturur ve bir sonraki blok bu “Hash” kodunu baz alarak yeni bir blok oluşturmaya başlar. Bu “Hash” kodu sayesinde kopya bir blok oluşturmanın önüne geçilmiştir.

Blockchain üzerinden yapılan varlık gönderme işlemleri, bankalar ile yapılan işlemlere göre hem daha ucuz hem de daha hızlı olmaktadır. Cüzdanınızdan başlattığınız gönderim blockchain ağına işlenir. Cüzdan adresiniz, alıcı cüzdan adresi ve miktar detaylarını barındıran ve gönderiminize ait bir Transaction ID kodu oluşturulur. Bu kod sayesinde gönderiminizi takip edebilirsiniz. Transaction ID kodu ile gönderiminize ait tüm detayları blockchain ağında bulabilirsiniz. Alıcı cüzdan, gönderici cüzdan, miktar, kaç onay aldığı, kaçıncı blokta olduğu ve ödeyeceğiniz fee ücreti gibi detayları bulabilirsiniz.

Bu yazımızda Cardano (Ada)  kripto para birimini inceleyeceğiz.

Cardano (Ada) nedir?

Charles Hoskinson tarafından geliştirilen Hisse ispatı blockchain projesine Cardano, ağın kripto parasına ise ADA denir. Cardano; mühendisler, matematikçiler, iş dünyasından profesyoneller, bilim insanları ve düşünce liderlerinden oluşan, merkeziyetsiz bir topluluk tarafından oluşturulmuştur. ADA da adını ünlü matematikçi Ada Lovelace’tan almaktadır.

Cardano, kripto para göndermek ve almak için kullanılabilecek ADA kripto sistemine sahip bir platformdur. Bu kripto para, paranın geleceğini temsil eder ve kriptografi ile güvenli olması garanti edilen hızlı, doğrudan transferleri mümkün kılar.

Cardano projesi ve ona bağlı ADA kripto parası, 2015 yılındaki lansmanından bu yana topluluk tarafından büyük ilgi görmektedir.

Cardano projesinin başlıca geliştiricisi, Charles Hoskinson tarafından kurulan teknoloji şirketi Input Output Hong Kong’dur (IOHK).

Bitcoin (birinci nesil) ve Ethereum (ikinci nesil) gibi blockchain’lerin ardından “üçüncü nesil” blockchain olarak tanımlanan Cardano, ikinci nesil blockchain’lerdeki ölçeklenebilirlik sorunlarını çözmeyi hedeflemektedir.

Cardano’nun gelişimden üç farklı kuruluş sorumludur: Cardano Vakfı, IOHK ve EMURGO.

Cardano projesini büyük oranda teknoloji şirketi Input Output Hong Kong (IOHK) geliştirmiştir. Charles Hoskinson tarafından kurulan IOHK, akademik kuruluşlar, girişimler ve devlet kuruluşları için kripto para ve blockchain geliştiren bir teknoloji ve mühendislik şirketidir. IOHK, Cardano platformunu tasarlamak, geliştirmek ve sürdürmekten sorumludur.

Cardano’nun (Ada) önemli özellikleri

Cardano, “dağıtık yapıda konsensüs sağlama” algoritması Ouroboros’u içeren ilk protokoldür. IOHK ekibi, Cardano’yu sıfırdan inşa etmek üzere akademik araştırmalara dayanan “ilkeler” yaklaşımını kullandı.  Cardano’da dağıtık sistemler, mekanizma tasarımı ve kriptografi gibi farklı iş disiplinleri bir araya getirilerek kusursuz mühendislik ürünü bir kripto paranın inşa edilmesi sağlandı. Cardano, görev-kritik önem taşıyan sistemler için gerekli esnekliği sağlayan Haskell kodu tabanlı ilk kripto paradır.

Cardano’nun Hisse İspatı (Proof of Stake, PoS) konsensüs mekanizması Ouroboros, Bitcoin gibi İş İspatı (Proof of Work, PoW) blockchain’lere kıyasla enerji maliyetini önemli ölçüde azaltmaktadır. Layer 2 çözümü Hydra ise ağa eklenen her düğüm ile çıktıyı artırarak ölçeklenebilirliği daha da büyütmektedir. 

ADA token nedir?

ADA, tıpkı Ethereum için Ether’in olduğu gibi, bir kripto para olmasının yanı sıra Cardano ağının da temelidir ve ağ üzerindeki işlemlerde kullanılmaktadır.

Bir yatırım ve değer saklama aracı olarak kullanılabilen ADA, ödemelerde ve staking için de kullanılan bir kripto paradır. Her ADA sahibi, aynı zamanda Cardano ağında da hisse sahibidir. Ağ, katılımcılara ADA’larını stake havuzlarına aktararak ödül kazandırabilir. 

Cardano (ADA) Madenciliği Nasıl Yapılır?

Cardano (ADA) madenciliği, diğer kripto para birimlerinden alışık olduğumuz sistem ile yapılmamaktadır. Bitcoin madenciliğinde olduğu gibi özel bir cihazla elektrik tüketimi ile bir madencilik yapılamamaktadır.

Cardano madenciliği sistemi şu şekilde çalışmaktadır, bu işlem için uygun olan Cardano cüzdanınıza bir miktar Cardano bakiyesi yüklenir ve bu bakiyeniz oranında belli bir yüzde ile Cardano kazanılır. Bu sistem Proof of Stake yöntemi ile yapılmaktadır.

Cardano madenciliği için özel bir madenci cihazı ya da elektrik tüketimine gerek bulunmamaktadır. Cardano cüzdanınızda bulunan bakiyeniz oranında Cardano ödülü alırsınız ve böylece sistem diğer madencilik türlerine göre daha pratik bir madencilik ile işlemlerine hız kesmeden devam eder.